معلم خوب بودن میتواند یکی از مهیجترین و دلگرم کنندهترین شغلهای دنیا باشد و این در حالی است که شغل معلمی استرس زا و خسته کننده خواهد بود، اگر تلاشهای او به ثمر ننشیند.
برای معلم بهتر بودن در کلاس درس چند راه وجود دارد.
مدیریت کلاس مرحله نخست:
نمونهای ایدهآل باشید. به خاطر داشته باشید که شما یک معلم هستید و لذا بسیار حائز اهمیت است که در چشم شاگردانتان یک ابرقهرمان جلوه کنید. فراموش نکنید که شاگردانتان به شما نگاه میکنند و رفتار شما را تقلید میکنند. اگر شما گستاخ و بیادب باشید آنها نیز چنین رفتاری را در پیش میگیرند. شاگردان باید شما را فردی با اعتماد به نفس ببینند تا بدون آنکه تردیدی به خود راه بدهند شما را الگوی خویش قرار دهند. دانشآموزان در همه سنین نیازمند شخصی هستند که به او تکیه کنند، از او بیاموزند و از اعتماد به او احساس رضایتمندی کنند.
مرحله دوم: برای قانونشکنی عواقب تعیین کنید.
در برابر قانونشکنی و شکستن قوانین عواقب مشخصی تعیین کنید و آنها را بدون کم و کاست اجرا کنید. تنبیهها از اشارات بیکلام (همچون نگاه تند و تیز یا اخم) شروع میشود و تا اخطار کلامی و در مرحله آخر به اجرای پیامدهای تخطی از قوانین ختم میشود.
این پیامدها به شما و به برنامه درسی تان بستگی دارد. به عنوان مثال براساس دیدگاه کارشناسان متدولوژی نوین معلمها نباید عامل استرس را در دانشآموزان نادیده بگیرند، زیرا بعضاً تنبیه میتواند به شدت استرسزا بوده و باعث ایجاد خلل در روند آموزش شود.
در بعضی روشهای آموزشی تنبیه به طور کامل از پروسه آموزشی حذف شده است، زیرا اعتقاد بر این است که استرس مانع یادگیری میشود.
مرحله سوم: مهربان باشید.
معلمهای موفق رابطه تنگاتنگ و صمیمانهای با شاگردان خود دارند و با رفتار خود کاری میکنند که دانشآموزان احساس کنند از اهمیت ویژهای نزد معلم خود بهرهمند هستند. اینگونه معلمها خونگرم، در دسترس، مشتاق و با توجه هستند. سعی کنید پس از اتمام ساعت کلاس مقداری از وقت خود را در اختیار دانشآموزان ساعی قرار دهید و آنها را تشویق به شرکت در فعالیتهای آموزشی، فرهنگی و ورزشی مدرسه کنید، با این کار دانشآموزان نسبت به مدرسه خود متعهد میشوند. اینگونه اقدامها باعث میشود که استرس از میان برداشته شود و بر اساس اظهارات کارشناسان روند آموزشی تسریع مییابد.
مرحله چهارم: قوانین تخطیناپذیر تعیین کنید.
بهتر است معلمها 3 الی 5 قانون کاملاً شناخته شده و تخطی ناپذیر برای کلاسهای درسی خود معرفی کنند. این قوانین در صورت شکسته شدن چنانچه پیشتر ذکر شد، عواقب تعریف شدهای به دنبال خواهند داشت. سعی کنید از دانشآموزان بخواهید که خود این قوانین را تعیین کنند. با برگزاری یک همه پرسی در درون کلاس از نظرات آنها استفاده کنید که در آن صورت آنها نسبت به قوانین متعهدتر شده و احساس مسئولیت میکنند. وقتی چنین مشارکتی رخ میدهد شاگردان احساس میکنند مهم هستند و همین احساس آنها را مسئول بار میآورد.
شما به عنوان معلم میتوانید نقش ناظر بر تعیین قوانین را بازی کنید. زبانشناسان و کارشناسان روششناسی اعتقاد دارند که معلم نباید همچون یک فرمانده که در پادگان همه چیز را تحت کنترل خود دارد و دستور صادر میکند به تدریس بپردازد، او باید اجازه بدهد که دانشآموزان کلاس را کنترل کنند، به یکدیگر احترام بگذارند، هنگامی که معلم صحبت میکند سکوت را رعایت کنند و به مرور با ایجاد روحیه همکاری در کلاس تکالیف و فعالیتها را با هم انجام دهند.
برنامهریزی آموزشی مرحله نخست:
هدف معینی را دنبال کنید. مهمترین بخش در هنگام برنامهریزی درسی تعیین هدف است. چه چیزی را میخواهید دانشآموزانتان یاد بگیرند؟ اگر هدف قدرتمند، عمیق و نمایانگر چیزی باشد که شما واقعاً میخواهید شاگردانتان بیاموزند، باید آن را در برنامه درسی خود منعکس کنید.
مرحله دوم: طرحی قوی و مستحکم داشته باشید.
هر یک از درسها باید به سه بخش ساده که هدف شما را منعکس میکند، تقسیم شود. ابتدا بخش «کنفرانس» یا همان ارائه درس جدید است. در این بخش شما بهعنوان معلم مطلب جدید را در کلاس تدریس میکنید (البته در این بخش پرسیدن سوال و اظهار نظر آزاد است). بخش دوم طرح آموزشی خود را به چیزی اختصاص دهید که مستلزم کار گروهی در کلاس باشد، در این بخش دانشآموزان با هر کسی که خودشان بخواهند کار گروهی را انجام میدهند.
در انتهای این بخش شما میتوانید جلسات بحث و گفتوگو در رابطه با هدف مشخص شده در کلاس برگزار کنید که در آن گروهها کشفیات و عقاید خود را مطرح میکنند. معلمها میتوانند به نسبت میزان فعالیت دانشآموزان برای آنها نمره مثبت ثبت کنند. بخش نهایی هر درس باید قسمتی باشد که در آن دانشآموزان به صندلیهای خود باز میگردند و به آرامی مشغول انجام فعالیت نهایی میشوند همانند پاسخ دادن به سوالات خاصی که روی تخته نوشته شده است یا کشیدن عکسی که مربوط به چیزی میشود که تازه آموختهاند. دانشآموزان باید تنها با شما صحبت کنند (اگر آنها سوالی دارند) یا شخصی که کنار آنها نشسته است.
مرحله سوم: تعیین تکالیف مربوطه.
به جای آنکه هر شب چیز متفاوتی را بهعنوان تکلیف برای بچهها تعیین کنید، بهتر آن است که آخر هفته یک یا دو تکلیف اساسی را برای دانشآموزان تعیین کنید و سپس شنبه آنها را چک کنید.
مرحله چهارم: گرفتن آزمونهای کلاسی را فراموش نکنید.
بهتر است هر پنجشنبه یک آزمون کلاسی برگزار کنید تا از یادگیری مطالب جدید توسط دانشآموزان حصول اطمینان کنید. عملکرد دانشآموزان در آزمون میتواند نمایانگر کیفیت تدریس شما باشد.